Dirk Depoorter
Vrijdag 6 mei 2022. Hedwig, Dirk en ikzelf gaan na meer dan twee jaar eindelijk terug naar Gambia! Covid-19 heeft ook voor onze reizen naar Gambia roet in het eten gestrooid. Onze laatste reis was in januari 2020 en nu gaan we terug om onze projecten op te volgen.
De voorbije twee jaar hebben we ons moeten beperken tot het coördineren van onze projecten vanuit ons hoofdkwartier in Kessel-Lo. Gelukkig hebben we ter plaatste, met Omar Saidy en Lamin Darbou, twee gemotiveerde collega's die onze nieuwe projecten gedurende die jaren verder hebben gerealiseerd.
Doelstelling van onze reis
- Samen met Omar en Lamin de werking in Gambia evalueren en optimaliseren waar mogelijk;
- De projecten bezoeken die we de voorbije 2 jaar gerealiseerd hebben, dankzij onze talloze sponsors;
- Locaties voor mogelijke nieuwe projecten bezoeken;
- We hebben afspraken met de lokale en regionale overheid, om na te gaan welke de mogelijkheden zijn tot het bouwen van een kleine lodge, die moet toestaan lokale werkgelegenheid te verschaffen en inkomsten te genereren voor onze toekomstige projecten.
En dit alles op 4 dagen. We komen toe op 6 mei (18:25 u) en vertrekken terug op 10 mei (21:30 u).
Vrijdag 6 mei
Vlucht om 12u15, met tussenstop van 50 min in Dakar. Hedwig, Dirk en ikzelf komen rond 18u20 toe in Banjul, de hoofdstad van Gambia. We worden heel enthousiast onthaald door Omar en Lamin. Blije gezichten bij ons alle 5. Onmiddellijk terug die klik, de vreugde om elkaar terug te zien.
Eerste vaststelling: de tweedehands Mitsubishi Pajero die we twee jaar geleden kochten is perfect onderhouden. Omar behandelt en rijdt er super voorzichtig mee alsof hij volgeladen is met breekbare goederen... Het strekt hem tot eer, wetende dat dit een oerdegelijke wagen is (wat ik later zelf heb uitgetest). In de komende dagen wordt nogmaals duidelijk waarom we die wagen echt wel nodig hebben. De wagen heeft nummerplaat A115 NGO 1: A115 is het officieel nummer van onze NGO in Gambia, NGO1 is de eerste wagen van de NGO. Nummerplaten voorbehouden voor NGO's dus, wat een vlottere doorstroming bij politiecontroles garandeert.
Wat opvalt, in vergelijking met onze laatste reis in 2020, is hoeveel drukker het verkeer is geworden. Files op onverharde wegen, volop werken van en naar de luchthaven. Onze logeerplek de komende vier nachten: Evergreen Eco Retrait in Tujereng, zo'n 30 km van de luchthaven. Ritje van 1:20 u. Tegen 20 u in de lodge.
Dit kun je echt wel een ecolodge kan noemen: mooie hutjes, beperkt internet, geurloos composttoilet ;-), ... en heel sympathieke Engels/Jamaïcaanse rasta-eigenaar Greg met Griekse vrouw Maria. We krijgen nog iets te eten en te drinken. Maria kookt bijzonder goed. We eten samen met Omar en Lamin, net zoals we dat de volgende dagen zullen doen.
We bespreken het programma van de volgende dagen en passen het aan. Er is weinig tijd voor wat we allemaal willen doen. Op de agenda: "verplichte" bezoeken aan de dorpen waar we de voorbije twee jaar een project gerealiseerd hebben. Dit is een uitdrukkelijke vraag van de verschillende VDC's (village development committees, de dorpsbesturen), die ons en onze sponsors hiervoor wensen te bedanken. Daarnaast willen we kandidaatprojecten bezoeken en evalueren.
Het bezoek aan een gerealiseerde project heeft steeds hetzelfde officieel programma:
- Ontvangst door de Master of Ceromony;
- Introductie van het Gammol bestuur (wij dus) door Omar;
- Welkomstwoord door een lid van het VDC;
- Uitgebreide dank vanwege de Alkalo, de dorpsoudste;
- Uitleg over wat een waterinstallatie voor hen betekent, door een ander VDC lid, of één van de ouderen van het dorp.
- Dankwoord van de vrouwen. Meestal een oudere moeder, die uitlegt wat dit betekent voor de vrouwen in het dorp. Want zij zijn het die de last dragen, indien er geen waterpomp is.
- Een kort feestmoment, met muziek en dans.
- De officiële inauguratie.
- Een slotwoord van een van ons driën, waarbij we de nadruk leggen op het werk van Omar en Lamin, en benadrukken hoe belangrijk het is om de installaties te onderhouden als we willen kunnen blijven genieten van de steun van onze sponsors.
Dit programma hebben we zo'n 10-tal keer meegemaakt. Op het einde kwam het slotwoord er vlotjes uit 😉.
Zaterdag 7 mei 2022
Onze eerste dag blijven we in Sanyang en omstreken.
Sanchaba School
Onze eerste stop is de Abubacarr Siqik Arabis Sanchaba School. Dit is de derde school die we gebouwd hebben. Een beslissing die we namen na ons bezoek in 2020. De school toen was onleefbaar: barakken in golfplaten, heel beperkt aantal tafels of stoelen, niet overal borden, bij regen zo goed als onbruikbaar omwille van niet waterdicht ... Naar onze normen zou hier in geen eeuwen les mogen gegeven worden. Vandaag zijn de nieuwe klassen gewoonweg schitterend. Mooie lokalen met de goede materialen. De foto's spreken voor zich. Het leerlingenaantal is sindsdien verdubbeld.
We worden hier prachtig ontvangen, door uitbundige leerlingen, speciaal voor ons gekomen op zaterdag, met zang en dans. We krijgen een traditioneel kostuum om aan te trekken en elk een sjaal gemaakt van de Gambiaanse en Belgische vlag, die Dirk met heel veel plezier rond zijn nek krijgt 😂😂. De dankbaarheid is groot. We worden rondgeleid door het fiere schoolhoofd. En we stellen vast dat er hier nog een en ander te doen valt: deftige toiletten om mee te beginnen - dit is nu een niet overdekte put in de grond -, een verharde speelplaats - nu een plek vol (scherpe) stenen waar je je lelijk kunt aan kwetsen -, en nood aan een bijkomend klaslokaal - gezien de groeiende belangstelling. Staat op de lijst om verder in te investeren.
Om af te sluiten krijgen we nog een heel mooie blijk van appreciatie onder de vorm van een Certificate of Commendation, "In recognition and appreciation of your support to the community, as proprietors of GAMMOL BELGIUM NGO, your personnel commitment and dedication to the empowerment and development of our community. We are most grateful."
Na alle plichtplegingen, toespraken, dankbetuigingen, dans en zang, op naar de volgende locatie.
Nimisack waterput
We bezoeken een van de eerste waterprojecten die Omar en Lamin alleen onder hun goede namen: Nimisack Community Water Project. Ik ga niet telkens weer uit de doeken doen hoe we ontvangen worden, en de dank naar Gammol en zijn sponsors toe die blijkt uit heel de ceremonie. Opvallend hier was wel hoe ze verantwoordelijkheid nemen over onze investering: iedereen in de community betaalt een kleine bijdrage, die bijgehouden wordt door de vrouwelijke oudste, en die moet dienen voor het onderhoud van de installatie. Een heel goed initiatief, dat we meenemen naar onze volgende bezoeken, en dat we ter sprake brengen tijdens onze andere bezoeken. Omar heeft de boodschap ook begrepen, en voegt dit toe aan de criteria om te beslissen welke projecten we waar kunnen realiseren.
Fula Kunku waterput
Volgende stop is Fula Kunku Community Water Project, een van onze oudere installaties, deels nog opgetrokken in betonblokken. Klassiek programma. Met de vraag vanwege de Alkalo voor een bijkomende pomp. Een vraag die we de komende dagen nog dikwijls gaan krijgen. Het probleem is dat de watercontainers van de oude installaties, gezet werden door onze voorganger, slechts op een hoogte van 3 meter staan. Dat beperkt het debiet. De installaties die we nu plaatsen staan op een hoogte van 6 meter, waardoor we extra leidingen kunnen leggen die veel verder reiken. En zo kunnen we natuurlijk veel meer families bereiken met zuiver water. Maar zelfs dan wordt er nog beroep gedaan op ons om bijkomende installaties te zetten. Zelfs op plaatsen waar de nationale watermaatschappij NAWEC aanwezig is omdat zij geen constante watertoevoer garanderen. We worden geconfronteerd met de moeilijke beslissing die we soms moeten nemen door “neen” te zeggen, omdat er andere prioriteiten zijn.
Sanyang nursery school
Op naar Sanyang Day Care Nursery School. Een school die Dirk en ikzelf bij onze vorige reis bezochten, en waar we een aantal opmerkingen hadden die ons ook belet hebben hierin te investeren. We hebben intussen wel geïnvesteerd in een nieuw dak voor een deel van de klaslokalen met dank aan de laatste studenten stagairs. Het dak was er vanaf gewaaid, omdat de wind er vrij spel onder had. In de school zelf waren op dat ogenblik geen leerlingen aanwezig. Wat stellen we vast: langs de buitenkant mooie gebouwen, de klaslokalen binnen heel wat minder: gebrek aan materiaal, vloeren vol putten, een dode kat, … en nog steeds weinig verzorgd. Ze hebben een mooie waterinstallatie, maar 1 van de zonnepanelen is defect (en was dat al toen wij 2 jaar geleden waren gekomen). Moeilijk… Intussen hebben ze wel een volledige WC-blok (9 Toiletten) gekregen van een andere NGO. Mooie constructie. In ons gesprek met de overste maken we hem duidelijk dat er andere prioriteiten zijn.
Sanyang Garden
Volgende halte is de Sanyang Women Garden – Salaba. Prachtige realisatie van een gemeenschapstuin voor een volledig dorp, waar de vrouwen (ja, niet de mannen) het harde werk doen. Grote waterinstallaties, die grote waterbekkens vult, waar de vrouwen dan water kunnen halen met hun emmer om hun tuintje water te geven. Het domein is verdeeld in tuintjes van ongeveer 10m x 10m, die dagelijks besproeid moeten worden door de betrokken vrouwen. Een honderd-tal emmers van 10kg, dagelijks, per tuin, per vrouw die ervoor instaat!
Gammol onderhoudt de installatie. Dit jaar dichtten we de waterbekkens met bitumen en herstelden leidingen en kranen.
Darboe Kunda school
Voorlaatste stop voor vandaag is een aanvraag voor een nieuwe school in Darboe-Kunda. Een school waar reeds een van onze oudere waterinstallaties staat, en die goed onderhouden wordt. Er is hier dan ook een verantwoordelijke voor aangesteld, een minimumvereiste. De zonnepanelen zouden wel gekuist mogen worden, wat het rendement ten goede zou komen. De vraag naar nieuwe klaslokalen is begrijpelijk. De bestaande zijn door en door versleten: gaten in de muren, primitieve klaslokalen, een van de klaslokalen is zelfs niet meer bruikbaar wegens geen dak. Wat ontbreekt is een deftig leerplan, eigenlijk een plan tout court: waar willen ze met de school naartoe? We missen duidelijkheid, iets wat niet abnormaal is in Gambia, maar wel belangrijk is voor ons om maximaal kans op succes te hebben als we een belangrijke investering willen doen, zoals een nieuwe school bouwen.
Gammol huis
Laatste stop is ons hoofdkwartier, Headquarters Gammol NGO Sanyang, in het centrum. Een blij weerzien met onze 2 verpleegsters, Marijke en Mien, die hier een paar weken zijn voor hun project – wondverzorging.
’s Avonds zijn we uitgenodigd door de gastheer van onze lodge om een paar kilometer verder te gaan eten, bij een Duitse dame die een restaurantje heeft, met livemuziek en dans. We nodigen natuurlijk Omar en Lamin uit om met ons mee te komen! Iedereen zet zijn beste beentje voor, de ene al wat beter dan de andere… 😊
Eerste halte is ons nieuw waterproject in Giboro Gidda Sukuta.
Eerste bezoek is met Ida Jeng Njie, Regional Director West Coast Region of the Gambia Tourism Board (GTB) in Farato. De GTB is de overheidsinstantie die zorgt voor de nodige vergunningen om iets te mogen bouwen aan de kust. De eerste 500m vanaf de oceaan wordt namelijk beheerd door de staat. Ida woonde lang in Groot-Brittannië en kreeg daar haar opleiding. Een aangename, verstandige dame, die terug naar Gambia is getrokken met als missie een verschil te maken voor haar landgenoten. Ze is dan ook zeer te spreken over onze plannen en zet ons op weg om een lange administratieve molen door te ploeteren.
Tijdens een van onze bezoeken aan onze installaties, werden we begeleid door een andere Omar, Omar Sanyang, verantwoordelijk voor de ontwikkeling in de regio van Sanyang (toevallig dezelfde naam). Blijkt dat Omar ook Executive Director is van Smile For Life The Gambia. Dit is een organisatie die instaat voor de “Marine Biodiversity Conservation”. Het ecologische evenwicht aan de kust en in het bijzonder de zeeschildpadden. Omar had ons geholpen aan de afspraken met Ida Jeng en de DLO, en was even ontgoocheld als ons met het bezoek van deze laatste. Blijkt echter dat zijn organisatie Smile For Life een heel groot stuk land bezitten aan de kust van Sanyang. Een natuurdomein, broedplaats voor schildpadden en vogels, hectaren groot. Zelf zou hij daar graag iets ontwikkelen, zodat hij inkomsten heeft om dit prachtig stukje natuur te onderhouden. Hij nodigt ons uit dit te gaan bezichtigen. 
Intussen kennen we de geplogenheden. Na de verschillende plichtplegingen en interventies van de plaatselijke notabelen, het nemen van de foto’s, overhandigen van een certificaat van dank, vertrekken we richting Makumbaya Village, voor ons volgende project. En zoals steeds worden we met de nodige “egards” ontvangen en ervaren we de dankbaarheid van de plaatselijke bevolking. In Makumbaya Village is er een heel gemotiveerde man die het op zich heeft genomen om de installatie zo goed als dagelijks te onderhouden. Het is er dan ook aan te zien! In onze toespraak laten we niet na dit te zeggen en de persoon in kwestie te feliciteren!
Van daaruit vertrekken we naar onze school in Abuko. De eerste school ook die Gammol heeft gebouwd en waar we de voorbije jaren nog een aantal extra investeringen hebben gedaan om de school te optimaliseren. Het is een heel blij weerzien met de directeur van de school, die heel fier is over wat Omar en Lamin hebben gerealiseerd. We worden ontvangen door de ouderraad, die speciaal is samengekomen om ons te bedanken. En ook hier, net zoals op bijna elke plek die we de voorbije dagen bezocht hebben, is er de vraag naar bijkomende steun. Maar tonen ze evengoed veel begrip dat ook andere dorpen nood hebben aan een deftige school en zuiver water (In deze school hebben we ook een waterinstallatie geplaatst).
